Brede School en Urban Education

De Brede School kan een cruciale rol spelen bij het ontwikkelen en het versterken van grootstedelijk onderwijs. Vooraf wil ik graag eerst even kijken naar het breder kader. We doen wel van alles in onderwijs en brede school, maar vaak vergeten we een meer fundamentele vraag: Waartoe dient het?  Waarom is er zoiets als onderwijs, school, brede school?  Wat is het eigenlijke doel?

Biesta vertaalt dit in 3 belangrijke luiken: kwalificatie, socialisatie en subjectivering.

  • Bij kwalificatie kunnen leerlingen zich kennis, vaardigheden en competenties eigen maken die ze nodig hebben om te kunnen deelnemen aan onderwijs, de samenleving en voor het functioneren in het latere beroepsleven.
  • Bij socialisatie worden leerlingen voorbereid op hun leven als lid van de samenleving. Ze maken kennis met maatschappelijke tradities, gewoontes en omgangsvormen (sociaal, politiek, cultureel, professioneel). Leerlingen maken kennis met de normen en waarden om succesvol te kunnen samenleven in diversiteit.
  • Bij subjectivering of persoonlijkheidsontwikkeling gaat het over de vorming van de persoon, de ontwikkeling van zijn eigen identiteit, zijn autonomie en verantwoordelijkheid, het ontdekken van zijn drijfveren en passies: wie ben ik, wat kan ik, wie wil ik zijn.

Vanuit dit drievoudig doel van onderwijs moeten leerkrachten in Brussel stadsleerkrachten worden die aan de slag gaan vanuit de inzichten over Urban Education. Hoe kunnen brede scholen hierbij helpen? Hieronder bespreek ik enkele belangrijke elementen van Urban Education…

SUPERDIVERSITEIT

Superdiversiteit gaat over een combinatie en concentratie van diversiteitskenmerken (Crul, 2013). Superdiversiteit ontstaat wanneer de “oude” meerderheid verdwijnt en een verzameling van veel verschillende minderheden ontstaat.  Binnen elk van deze minderheden is er nog eens veel diversiteit aanwezig op verschillende niveaus (sociaal, cultureel, economisch, maar ook opleiding, opvoeding, interesses, verwachtingen,…). 

De Brusselse leerkracht moet deze veelzijdige realiteit leren kennen en begrijpen en moet er mee rekening houden binnen de verschillende rollen van zijn beroepsprofiel. De bredeschoolcoördinator – vanuit de inbedding in de schoolomgeving – kan leerkrachten inzicht geven in deze veelzijdige realiteit.

VERBINDEN MET LEERLINGEN EN OUDERS

Opbouw van kennis over de leerlingen, hun ouders en de leefwereld waarin ze opgroeien, vormt een essentieel onderdeel van een krachtige onderwijsaanpak van de stadsleerkracht.  Het leren relevant, krachtig en effectief maken voor superdiverse klasgroepen, betekent immers dat je leerstof moet kunnen verbinden met de leefwereld, voorkennis, interesse,… van de leerling.

Daarom moet je als stadsleerkracht actief kansen creëren om je leerlingen en de omgeving waarin ze leven en bewegen beter te leren kennen. De bredeschoolcoördinator kan leerkrachten helpen om te verbinden met leerlingen en ouders.

SAMENWERKEN MET DE OMGEVING

Een grootstedelijke omgeving biedt veel kansen door de concentratie van een divers aanbod vanuit verschillende sectoren. Deze rijke omgeving bestaat uit verschillende soorten professionals en vrijwilligers, die elk vanuit een eigen visie, expertise en cultuur met kinderen en jongeren aan de slag gaan.  Er moet daarom geïnvesteerd worden in afstemming, afspraken,… om tot een goede samenwerking te komen. 

Stadsleerkrachten moeten investeren in het verbinden van de klas (binnenschoolse) met het breder netwerk rond het kind of de jongere (buitenschoolse) in functie van een brede, integrale ontwikkeling van de superdiverse leerlingenpopulatie… én hier raken we natuurlijk ook aan de kern van wat brede school in Brussel is.

MEERTALIGHEID EN ARMOEDE

En dan zijn er de twee centrale thema’s als we spreken over Urban Education in Brussel: omgaan met meertaligheid en armoede. Stadsleerkrachten komen dagelijkse met deze realiteit in contact en een brede school kan dan ook niet anders dan aandacht besteden aan deze thema’s in haar visie, maar ook bij het ontwikkelen van concrete acties en initiatieven.

Veel meer hierover kan je lezen in de reeks Urban Education. Hieronder de presentatie bij bovenstaande elementen…

Gepubliceerd door Piet Vervaecke

Directeur Onderwijscentrum Brussel

3 gedachten over “Brede School en Urban Education

Plaats een reactie