Het verbeteren van het welzijn van leerlingen is een belangrijke doelstelling van het “Pacte pour un Enseignement d’excellence” van onze collega’s van de Franse Gemeenschap. Onderzoekers van de Universiteit van Luik hebben in het kader van deze doelstelling een studie uitgevoerd om de kenmerken van effectieve interventies te identificeren die het welzijn van leerlingen kunnen verbeteren. Dit gebeurde via een systematische review van wetenschappelijke internationale literatuur met focus op preventieve maatregelen, gericht op alle leerlingen én toegepast door onderwijzend personeel. Het onderzoeksteam screende bijna 4.000 studies en selecteerde hieruit 82 onderzoeken, die grondig werden geanalyseerd.
Ze stelden vast dat bepaalde soorten interventies duidelijk beter scoren om het welzijn van leerlingen te verbeteren en dat er ook interventies zijn met weinig of zelfs contraproductief effect. Generieke welzijnsprogramma’s zijn sowieso nooit een vervanging voor gerichte hulp aan leerlingen met psychische of sociale problemen.
De meest effectieve aanpakken kunnen ondergebracht worden in één van volgende categorieën:
- Aanpakken die gebaseerd zijn op de ‘zelfdeterminatietheorie’;
- Interventies volgens de principes van de ‘positieve psychologie’;
- ‘meditatie/mindfulness’-praktijken (pleine conscience);
…én verder blijken ook “integratieve benaderingen” waardevol (combinatie van verschillende soorten interventies, bijvoorbeeld meditatie en positieve psychologie-oefeningen).
“En conclusion, les méta-analyses démontrent qu’il est possible d’améliorer le bien-être psychologique et social des élèves de l’enseignement secondaire via des dispositifs mis en place dans le cadre scolaire par du personnel éducatif, et que certaines catégories de dispositifs se révèlent plus efficaces que d’autres : il s’agit des dispositifs reposant sur la théorie de l’auto-détermination (Ryan & Deci, 2000), sur les principes de la psychologie positive ou sur la pratique de la méditation, ainsi que les dispositifs relevant d’une approche intégrative.”
Sommige interventies verbeteren slechts bepaalde aspecten van welzijn. Zo hebben meditatieoefeningen bijvoorbeeld een positieve invloed op stress-, angst- en emotieregulatie (verbetering van het psychisch welzijn), maar hebben ze geen significant effect op sociaal welzijn.
De Franse Gemeenschap zal initiatieven nemen om de inzichten uit deze studie te implementeren in de praktijk.
Via deze link vind je meer informatie over het “Pacte pour un Enseignement d’excellence” (vier berichten op deze blog).
Dit blogbericht is gebaseerd op deze studie: Bricteux, S., Dachet, D., Pressia, F., Demonty, I., & Baye, A. (2023). LE BIEN-ÊTRE À L’ÉCOLE – Analyse comparative internationale visant à identifier les caractéristiques des initiatives, dispositifs, pratiques visant le bien-être des élèves de l’enseignement secondaire.
Urban Education 