Leesonderwijs in Brussel (Raad VGC, 9 juni 2023)

Er stonden verschillende onderwijsvragen op de agenda van de plenaire vergadering van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (9 juni 2023): het plaatstekort in het Nederlandstalig secundair onderwijs te Brussel, de achteruitgang qua leesniveau van de leerlingen (PIRLS-onderzoek), en de “leraar-specialisten”.

Ik zoom vandaag even in op de vraag over het leesonderwijs en de resultaten van PIRLS. Raadslid Gilles Verstraeten gaat in zijn vraagstelling op zoek naar de gevolgen voor het Nederlandstalig onderwijs in Brussel, de rol van ouders en de plaats van thuistaal.

Collegelid Gatz haalt in zijn antwoord volgende elementen aan:

• Het probleem van leesvaardigheid is niet zozeer enkel terug te brengen tot een andere thuistaal. De onderzoekers geven terecht aan dat er meer onderzoek nodig is en ondertussen moet de overheid daarop een antwoord formuleren met een gepast beleid.
• De situatie is complex want er zijn ook de gevolgen van de coronacrisis, het lerarentekort, de kansarmoede,…
• De VGC probeert complementair aan het Vlaamse beleid in te zetten op het lerarentekort, op de professionalisering van de Brusselse schoolteams op het vlak van leesbeleid en leesdidactiek (via het OCB), op de ondersteuning van scholen bij het ouderbeleid, op het bevorderen van de samenwerking school en bibliotheek, op het creëren van leeskansen buiten de school(m)uren en ten slotte, op het stimuleren van een goede ontwikkeling van de moedertaal om verwerving van de schooltaal te versterken. 
• De VGC moet ervoor zorgen dat er voldoende en goed opgeleide leerkrachten zijn. Het lerarentekort helpt niet echt bij de professionalisering van scholen op het vlak van leesonderwijs. 
• Nog enkele concrete acties:
  • Het OCB stelt ondersteuningstrajecten en een vormingsaanbod ter beschikking met aandacht voor ontluikende geletterdheid in de kleuterschool, het aanvankelijk leesonderwijs in het eerste leerjaar en doorheen de volledige schoolloopbaan een blijvende focus op de verdere ontwikkeling van technisch lezen, begrijpend lezen en leesmotivatie.
  • Buiten de school(m)uren is er de voorbije jaren enerzijds, een stijgende samenwerking met de Brusselse bibliotheken, en anderzijds krijgen de scholen de mogelijkheid om hun schoolbibliotheek verder uit te bouwen. De VGC biedt extra subsidies voor het inrichten van leeshoeken en het aankopen van leesmateriaal. 
  • De VGC tracht anderstalige ouders ertoe aan te zetten Nederlands te leren, via het aanbod van het Huis van het Nederlands en van Ligo Brusselleer.  
• Over thuistaal zegt collegelid Gatz nog het volgende: Het is geenszins een wedstrijdje thuistaal versus schooltaal. De schooltaal, het Nederlands, moet altijd het doel blijven. Maar als de thuistaal boosten daarbij kan helpen, moeten we dat in acht nemen. Het wetenschappelijk onderzoek geeft dat ook aan. 
• Tenslotte wijst het collegelid door naar de websites van OCB: www.brusselvoltaal.be  en www.communicerenmetouders.brussels.

Lees ook Elke ket een goede lezer! en Lezen lezen lezen over goed leesonderwijs in Brussel. 

Het volledige verslag van deze vergadering kan je hier raadplegen, met ook nog onderwijsgelinkte vragen aan collegevoorzitter Elke Van den Brandt over voedselarmoede bij kinderen en de toekomst van de buitenschoolse opvang.

Een overzicht van alle onderwijsdebatten in de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (beleidsperiode 2019 – 2024), kan je hier terugvinden.