“Gelijke kansen in de klas” (leestip)

In hun boek “Gelijke kansen in de klas” (Geert Speltincx, Stijn Vanhoof, Nadra Beyram, Vinciane Costa, Nele De Witte, Nicolas De Lobel, 2025), proberen de auteurs de wereld van didactiek en lesontwerp te verbinden met de wereld van gelijke kansen en diversiteit.

Vanuit onderzoek en praktijkervaring stellen ze dat algemeen geldende didactische principes essentieel zijn, maar niet volstaan om aan een diversiteit van leerlingen daadwerkelijk gelijke kansen te bieden. Bovendien worden deze didactische principes gehanteerd door leraren, die zelf eigen referentiekaders en ervaringen hebben, die niet altijd aansluiten bij die van hun leerlingen.

Het boek start met een rijke inkleuring van het concept gelijke kansen dat ik hier even citeer: “Werken aan gelijke kansen betekent alle leerlingen de leeromgeving aanbieden die ze nodig hebben om hun volle potentieel te bereiken. De leeromgeving creëert geen drempels voor bepaalde groepen leerlingen, alleen omdat ze behoren tot die groep. Als leraar heb je oog voor mechanismen die ongelijkheid creëren en manieren om die ongelijkheid te overbruggen.”

Om effectief bij te dragen tot deze gelijke kansen gebruiken de auteurs drie invalshoeken: houding (samen leven en samen leren in een diverse klasgroep), inhoud (curriculum, de leerdoelen, het leermateriaal en de vakinhouden) en didactiek (bereiken van leerdoelen bij alle leerlingen via gestructureerde lesopbouw, heldere doelen en verwachtingen, feedback,…), en dit alles steeds binnen een veilig leeromgeving met hoge verwachtingen.

Het volgende deel van het boek behandelt een aantal thema’s die nauw verbonden zijn met gelijke kansen zoals zelfregulerend leren, groepswerk, taalontwikkelend lesgeven en meertaligheid, emoties,… Dit hoofdstuk biedt uitgebreide achtergrondinformatie, praktijkvoorbeelden, lestips en tools met linken naar de drie invalshoeken.

Na de concrete handvaten zoomt het laatste deel weer uit en onderzoekt het mechanismen van (on)gelijkheid zoals stereotypen, vooroordelen, microkwetsingen en discriminatie, kruispuntdenken, veilige leeromgeving, hoge verwachtingen, cognitieve verschillen en didactiek.

In het boek komen tal van concepten en inzichten aan bod die we ook bij het Onderwijscentrum Brussel hanteren in onze Brusselse scholen. De publicatie is waardevol om diepere inzichten over gelijke kansen in de klas te verwerven, de verwevenheid te zien tussen gelijke kansen en didactiek en handvaten te krijgen om er in je klas actief mee aan de slag te gaan.

Je kan het boek hier aanschaffen of gratis downloaden.

Meer leestips op deze blog.