Onderwijs in Brussel is… ‘Switchen en Klimmen’ (leestip)

Na ‘Hoe de straat de school binnendringt’ (2015), schreef Nederlands socioloog Iliass El Hadioui met zijn onderzoeksteam aan een tweede boek ‘Switchen en Klimmen’ (2019) over ‘…wat maakt dat leerlingen de stap naar de schoolladder gaan zetten (switchen) en deze met succes gaan beklimmen’.  Zeker voor onderwijs in een grootstedelijke context, is het belangrijk om hier heel bewust mee bezig te zijn, gezien de grote verschillen tussen school-, straat- en thuiscultuur.

Het pedagogisch-didactisch handelen van de leerkracht blijkt een belangrijke impact te hebben op het (correct) switchgedrag (tussen verschillende leefwerelden) en klimgedrag (leren) van de leerlingen.  Leerlingen vinden dat de leerkracht in zijn pedagogisch-didactisch handelen verantwoordelijk is voor het creëren van een krachtige leeromgeving met de bijhorende schoolse codes.  Leerlingen verwachten dat leerkrachten het normatief kader niet alleen expliciteren, maar ook bewaken.  Naast dit helder normatief kader is het voor leerlingen even belangrijk dat leerkrachten ook verbinding weten te maken met de mens achter de leerling.  De opbouw van deze individuele relatie leerkracht – leerling versterkt enerzijds het geloof van de leerling in eigen kunnen en overtuigt anderzijds de leerkracht van zijn impact op het leren.   In deze krachtige leeromgeving is het bovendien noodzakelijk om onderwijsleersituaties te creëren waar er breed geleerd kan worden, waar het binnenschoolse en buitenschoolse met elkaar verbonden kunnen worden.

De onderzoekers komen tot de conclusie dat er een “inclusieve schoolcultuur” nodig is om leerlingen en leerkrachten met elkaar te verbinden en hen succesvol een onderwijsleerproces te laten doorlopen. Zo’n inclusieve schoolcultuur creëert voor leerlingen effectieve tijd en ruimte om ‘beter’ te leren ‘switchen’ tussen leefwerelden.  Leerkrachten krijgen in een inclusieve schoolomgeving de nodige ondersteuning bij het consequent leren toepassen van een gemeenschappelijk normatief kader in combinatie met de opbouw van relationele verbinding met de leerlingen.

De ideeën in het boek sluiten nauw aan bij het thema “verbinding” uit eerdere berichten op deze blog.