Reconnect (leestip)

It’s a challenging time, but this is a hopeful book.

Doug Lemov

Doug Lemov, auteur van de bestseller Teach Like a Champion, schreef – samen met Hilary Lewis, Darryl Williams en Denarius Frazier – een boek met de betekenisvolle titel: Reconnect, Building School Culture for Meaning, Purpose, and Belonging (2023).

Lemov vertrekt vanuit drie grote uitdagingen voor de kinderen en jongeren vandaag: (1) de behoefte om erbij te horen (in een tijdperk van individualisme), (2) mentale gezondheid (in een smartphone-wereld) en (3) het gebrek aan vertrouwen in instellingen (als plek om met elkaar te verbinden). Deze uitdagingen zijn door de COVID-pandemie in een stroomversnelling gekomen. (Chapter 1: How we’re wired now)

Hij gaat op zoek hoe onderwijs hier een antwoord op kan bieden en vanuit tal van praktijkvoorbeelden ziet hij de oplossing in het creëren van een verbindend leer-, klas- en schoolklimaat (niet toevallig één van de 7 ondersteuningsthema’s van het Onderwijscentrum Brussel).

Enkele elementen uit zijn verhaal…

• Lemov houdt een pleidooi voor een strikt beleid tav smartphones, maar tegelijkertijd een open houding ten aanzien van technologische mogelijkheden in onderwijs (bv. om verbinding te maken met ouders, synchroon en asynchroon leren,…). Technologie kan een kans, maar ook een belemmering zijn in de ontwikkeling een verbindend leer-, klas- en schoolklimaat. (Chapter 2: A great unwiring)
• Zonder het zo te benoemen, reikt hij heel wat elementen aan die te maken hebben met ‘collective student efficacy’ (= het collectieve geloof van een groep leerlingen dat ze samen tot betere resultaten kunnen komen). Leraren kunnen een klasklimaat creëren waar dit ‘collective student efficacy’ een goede voedingsbodem vindt. Zo’n klascultuur is enerzijds verbindend en aangenaam, maar anderzijds ook veeleisend, kennis- en leerrijk (zie ook warm-demander). Het ontwikkelen van een klascultuur gaat niet vanzelf. Het is een geleidelijk proces met aandacht voor het aanleren van gedrag en het inslijpen van gewoontes. (Chapter 3: Rewiring the classroom)
• Op het vlak van sociaal emotioneel leren (SEL) zet hij zich af tegen welzijnsprogramma’s ‘naast’ of ‘bovenop’ het onderwijsaanbod. Hij wil aan welzijn bij kinderen en jongeren werken door de ontwikkeling van deugden/kwaliteiten (bv. kritisch denken, dankbaarheid, burgerschap, volharding) via karaktervorming (cfr. ‘Character Education Framework’). De ontwikkeling van deze deugden/kwaliteiten moet deel uitmaken van de dagdagelijkse school- en klaspraktijk. (Chapter 4: Wiring the school for soocioemotional learning)

In het laatste hoofdstuk beschrijft hij nog enkele concrete situaties over hoe je zo’n proces (= het creëren van een verbindend klimaat) in school kan aanpakken (met oa een voorbeeld van brede school en een voorbeeld van moeilijk leerlingengedrag).

Dit boek gaat over het belang van een verbindend leer-, klas- en schoolklimaat, over schoolteams met een missie en een visie, over gezamenlijke verantwoordelijkheid en gedeelde waarden. Allemaal elementen die transformatie mogelijk maken.

Zoals we van Lemov gewoon zijn, biedt hij ook in dit boek tal van concrete en onmiddellijk toepasbare voorbeelden en tips uit de dagelijkse klaspraktijk (met voorbeeldvideo’s). Hij maakt regelmatig de link naar zijn werk rond ‘teaching techniques’.

Lees ook dit blogbericht van Kris Van den Branden: “Uit deze meta-analyse blijkt nogmaals hoezeer de socio-emotionele, motivationele, gedragsmatige en cognitieve dimensies van leren verstrengeld zijn met elkaar. Het kan dus wel degelijk lonen dat schoolteams actief zoeken naar manieren om de schoolverbondenheid van hun leerlingen te verhogen.”