Mindfulness voor leerkrachten (leestip)

I wrote this book for everyone who cares about transforming our schools into environments that promote human development – in the fullest sense of the word – and where our children and young adults can reach their full potential.

Hieronder vind je drie voorbeelden van hoe mindfulness ondersteunend kan zijn voor leerkrachten (gebaseerd op artikels en boeken van Jennings).

1. emoties beter begrijpen

Mindfulness kan leraren helpen om hun eigen emoties te herkennen en om automatische reacties proactief te reguleren. Mindfulness kan leerkrachten leren genieten van positieve momenten en negatieve emoties leren begrijpen. Daartoe is het belangrijk niet alleen te focussen op het wat en de hoe, maar ook aandacht te besteden aan het hier en nu.

OEFENING: CENTREREN

Neem vóór de les even de tijd om te focussen. Ga met je voeten licht gespreid staan, verankerd op de grond. Breng je aandacht naar één punt (je ademhaling, de boom voor het raam,…). Concentreer je op dit punt en voel de verbinding met jezelf en je omgeving.

2. omgaan met ‘moeilijke’ leerlingen

Niet-oordelend bewustzijn is ook een belangrijk aspect van mindfulness. Wanneer leerkrachten voor het eerst aandachtig bewustzijn oefenen, merken ze vaak hoe moeilijk het is om niet te oordelen. Door hun emotionele reacties op leerlingen te herkennen, kunnen leerkrachten beter het gedrag van leerlingen begrijpen. Deze inzichten kunnen helpen beter te reageren op de onderliggende problemen van leerlingen, en om van een negatieve beoordeling over te gaan naar mededogen.

OEFENING: WERKEN MET MOEILIJKE EMOTIES

Denk aan een leerling die je uitdagend vindt. Denk terug aan de laatste keer dat hij of zij iets deed dat lesgeven moeilijk maakte. Welke emoties roept de herinnering op? Voel je je geïrriteerd? Gefrustreerd? Hoe voelt je lichaam? Zijn je schouders bijvoorbeeld gespannen? Probeer de gevoelens niet te stoppen of te veranderen. Observeer ze. Luister naar de gedachten die uit deze gevoelens voortkomen. Dit zal je helpen om bewust, in plaats van onbewust, op wangedrag te reageren.

3. vertragen wanneer dat nodig is

Rustmomenten zijn belangrijk tijdens het lesgeven (om leerlingen de tijd te geven informatie op te nemen en te verwerken en om leerkrachten controle te geven over zichzelf en de les). Het bewust inlassen van pauzes tijdens de les, ondersteunt het leerproces. Mindfulness kan leerkrachten helpen om geduldig te zijn en bewust gebruik te maken van pauzes, stilte, rustmomenten.

OEFENING: WACHTTIJD

Luister aandachtig terwijl de leerling antwoordt en neem voldoende tijd om erover na te denken. Soms kan je als leerkracht overdreven bezorgd zijn over de lesplannen en je onbewust gaan haasten. Vertragen en bewust pauzeren voor een moment van mindfulness kan je de tijd geven om jezelf af te vragen hoe je je voelt, wat er in de klas gebeurt en wat de leerlingen op dat specifieke moment nodig hebben. Tegelijkertijd illustreer je ook het belang van mindfulness voor de leerlingen.

Verder kan mindfulness bij leerkrachten ook bijdragen tot het creëren van een positieve leeromgeving, het versterken van de relatie met de leerlingen, het verminderen van stress, het voorkomen van burn-out,…

Mindfulness helps teachers to be deeply reflective.

Meer info:

Dit blogbericht is geen bespreking van de boeken van Jennings. Die gaan veel verder en dieper dan wat in een blogbericht aan bod kan komen:

• Patricia Jennings. Mindfulness for Teachers: Simple Skills for Peace and Productivity in the Classroom (2015).
• Patricia Jennings. The Trauma-Sensitive Classroom: Building Resilience with Compassionate Teaching (2018).
• Patricia Jennings. Teacher Burnout Turnaround: Strategies for Empowered Educators (2020).
• Blogberichten:
  • Mindfulness op school en in de klas? (2)
  • Yoga, meditatie, mindfulness en professionele identiteit bij startende leerkrachten (onderzoek)
  • De stadsleerkracht onder druk, burn-out en mindfulness.