De aanleiding om het vandaag nog eens te hebben over educare, is het debat van de voorbije dagen over zindelijkheid (care) en onderwijs (education). Michel Vandenbroeck schreef een mooi opiniestuk over deze discussie. In Brussel staat het thema al langer op de agenda…
Educare vertrekt vanuit een brede kijk op ontwikkeling van jonge kinderen, waarbij zorg (care) en leren (education) evenwaardige concepten zijn. Een belangrijk luik in het educare-verhaal gaat over transitie: de overgang van de kinderopvang of thuis naar de kleuterschool. De VGC (Onderwijscentrum Brussel en Entiteit gezin), ontwikkelde hierover een visietekst en werking (vorming en projecten) om alle kinderen van 0 tot 6 jaar optimale ontwikkelingskansen te geven. ‘Zorg’ en ‘leren’ worden hierbij geïntegreerd benaderd met ‘continuïteit’ als sleutelbegrip: continuïteit met thuis en de buurt; pedagogische continuïteit en professionele continuïteit. Vanuit deze visie is ‘zindelijkheid’ een genuanceerd verhaal, waarbij zorg en leren hand in hand gaan. De visietekst (2017) kan je hier downloaden:
Aansluitend op de visietekst selecteerde ik drie initiatieven uit Brussel ter ondersteuning van educare en transitie:
Minimaal Maxitaal, publicatie VBB en OCB (2012)
Dit boek reikt inspirerende ideeën aan voor de overgang van de kinderopvang/thuis naar school. Op school wordt de kleuter geconfronteerd met verschillende gewoontes/routines. Die routines kunnen krachtige leermomenten zijn die nauw aansluiten bij de behoeften en de ontwikkeling van een jonge kleuter.
VALUE-traject, een project van oa VBJK, Erasmushogeschool ism OCB (2020)
Het internationaal VALUE-project vertrok vanuit de vraag: Hoe kunnen alle betrokken professionals samen kwaliteitsvol kleuteronderwijs realiseren? Hoe kan een voltallig kleuterschoolteam de handen in elkaar slaan om, in een context van diversiteit, tegemoet te komen aan de zorgnoden van elk kind?
Om dit te realiseren wilde VALUE de samenwerking tussen leidinggevenden, kleuteronderwijzers en kinderbegeleiders versterken en maakte hiervoor gebruik van drie kernconcepten: professionele identiteit; educare; samenwerken. Lees dit artikel voor meer informatie.
Het resultaat van dit project is oa deze roadmap:
Communiceren met ouders, website van OCB (2020)
Het webplatform Communiceren met Ouders, wil scholen helpen in de samenwerking en communicatie met ouders. Vanuit een grootstedelijke invalshoek krijgt de leerkracht tips, infofiches, filmpjes, downloads en instrumenten ter beschikking. Bovendien kan elke school met de ingebouwde tool gemakkelijk zelf materiaal ontwerpen zoals brieven, affiches of flyers. De website besteedt heel wat aandacht aan een warm onthaal van jonge kleuters.
<>
Tenslotte neem ik een stuk over uit een eerdere blogpost over Urban education en samenwerking met de omgeving:
“Transformationele samenwerking (Fukkinck, 2016) is de sterkst uitgebouwde vorm van samenwerking zowel op het vlak van intensiteit als sturing. Het gaat niet meer om goed samenwerken vanuit een gedeelde missie, maar bij dit soort samenwerking wordt een gezamenlijk aanbod ontwikkeld vanuit een gezamenlijke doelgerichtheid, waarbij het kind het enige uitgangspunt vormt. Het Kindcentrum ‘De Tandem’ in Brugge is een voorbeeld van zo’n samenwerkingsmodel (zie artikel in Klasse):
- leren, zorg, opvoeding, ontwikkeling, opvang en ontspanning vormen één geheel en vloeien in elkaar over;
- kinderen kunnen er leren en spelen, binnen en buiten de schooltijd, en krijgen kansen om hun talenten te ontdekken en breed te ontwikkelen;
- begeleiders (leerkrachten, kinderverzorgsters, zorgleerkrachten, opvoeders, vrijwilligers,…) vormen één team;
- er wordt gewerkt vanuit een doorgaande leer- en ontwikkelingslijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar, vanuit een door iedereen gedeelde visie.
Ook in Brussel zien we een aantal scholen en brede scholen op zoek gaan naar zo’n tranformationele samenwerking.“
Urban Education 