Van wazig naar SCHERP… (leestip)

Van “Wazig naar Scherp” (2020) is een inspiratiegids over videocoaching als motor voor professionalisering. De publicatie is uitgegeven door het Steunpunt Diversiteit en Leren en de Arteveldehogeschool (eindproduct van het Europese Erasmus+-project TRACKs). Het Onderwijscentrum Brussel kreeg de kans deel uit te maken van de klankbordgroep, die het project begeleidde. Binnen het project was er een belangrijke focus op het bevorderen van inclusie en gelijke onderwijskansen.  De methodiek is zeker interessant om te gebruiken bij de professionalisering van schoolteams die werken in superdiverse klassen.

In de inleiding wordt de methodiek ‘videocoaching’ benaderd als een waarderende manier om professionele reflectie en groei te stimuleren in interactie met het volledige team.

Daarna wordt het proces van videocoaching beschreven in 6 fases:

FASE 1: SAMEN KRACHTIG STARTEN

In deze eerste fase wordt het kader vastgelegd. Er worden afspraken gemaakt op het vlak van veiligheid, transparantie en eigenaarschap; rollen worden afgebakend; er wordt een kijkkader gekozen (in dit project wordt er vanuit de bril “kwaliteitsvolle interacties” gekeken). De zelfdeterminatietheorie (autonomie, verbinding, competentie) wordt hier als leidraad gebruikt.

FASE 2: OPNAMES MAKEN

Met eenvoudige apparatuur kan tegenwoordig voldoende kwaliteitsvol gefilmd worden en dit zorgt er bovendien voor dat eventuele drempels voor de leerlingen en leerkracht beperkt blijven. Goede afspraken vooraf over wie, wat, wanneer en hoe zijn uiteraard belangrijk.

FASE 3: BEKIJKEN EN BESPREKEN (individueel)

De rode draad in deze aanpak bestaat uit twee elementen: (1) selectie van kleine momenten; (2) focus op de leerlingen, de interactie tussen en met de leerlingen. Professionalisering wordt gerealiseerd door via de bespreking bewustzijn te verhogen, bekwaamheid te bevorderen en multiperspectiviteit te stimuleren.

FASE 4: BEKIJKEN EN REFLECTEREN (in team)

Videocoaching is interessant voor de professionalisering van individuen, maar het biedt ook de kans om als team te ontwikkelen. Het inzetten van beelden op teamniveau kan enkel met het akkoord van de gefilmde leerkracht. Het spreekt voor zich dat een goede voorbereiding en leiding van dit reflectiegesprek essentieel zijn.

FASE 5: KANSEN ZIEN IN RELATIE TOT OUDERS EN KINDEREN

Het materiaal kan ook gebruikt worden om te reflecteren met de leerlingen of om verbinding te maken met ouders vanuit dezelfde waarderende basishouding.

FASE 6: SAMEN AFRONDEN

Het is belangrijk om te evalueren, terug te blikken en vooruit te plannen om de methodiek te versterken en een duurzame plaats te geven in de professionalisering van het team.

‘Van Wazig naar Scherp’ is vooral een heel concrete publicatie, waar je als leerkracht of onderwijsbegeleider onmiddellijk mee aan de slag kunt gaan. Je vindt er zowel tips, praktijkvoorbeelden als beknopte achtergronden. Fase 5 in het proces (leerlingen en ouders) is een boeiende insteek, die zeker verder kan uitgediept worden. De literatuurlijst verzamelt interessant leesvoer voor zij die toch wat dieper willen graven in deze methodiek.

Het boekje kan je hier gratis downloaden.