Onderwijs in Brussel is… focus on meaning én focus on form (met leestip)!

Het zesde hoofdstuk van het basisboek “How languages are learned” van Lightbown & Spada zoomt in op effectieve aanpakken van de tweedetaalverwerving in de klas. Via 5 prikkelende titels bespreken de auteurs de effectiviteit van de verschillende onderwijsbenaderingen, gestaafd vanuit verschillende onderzoeken:

1. Get it right from the beginning, over een sterk grammaticale benadering met heel veel aandacht voor vertaling van de doeltaal naar de moedertaal en omgekeerd;
2. Just listen … and read, over een receptieve manier van taalleren: focus op input tijdens de taallessen en weinig ruimte voor taalproductie;
3. Let’s talk, over taakgericht taalvaardigheidsonderwijs;
4. Get two for one, over de immersie en CLIL-aanpakken in onderwijs;
5. Teach what is teachable, over taalonderwijs op basis van vaste ontwikkelingslijnen in de (2de taal) taalverwerving;
6. Get it right in the end, over een meer communicatieve, taakgerichte aanpak in combinatie met meer expliciet taalleren en taalinstructie.

De conclusies op het einde van dit hoofdstuk, geven ons houvast om als school- en leerkracht (de juiste) keuzes te maken: “Approaches that provide attention to form within communicative and content-based interaction receive the most support from classroom research”.

Aandacht besteden aan vorm, expliciete instructie en correctieve feedback bij taalonderwijs, kunnen perfect samengaan met een communicatieve, interactieve en taakgerichte aanpak. De uitdaging bestaat erin om een evenwicht te vinden tussen ‘focus on meaning’- en ‘focus on form’-activiteiten. De auteurs benadrukken dat deze juiste balans in de eerste plaats bepaald moet worden door de kenmerken van de leerder: leeftijd, metalinguïstische vaardigheden, eerdere (taal)leerervaringen, motivatie, status van moedertaal en doeltaal, gedeelde taalkennis bij de leerlingen,… Vandaar het belang voor leerkrachten (1) om over basisinzichten te beschikken over taal en meertaligheid in onderwijs en (2) om het taalprofiel van hun leerlingen (bv. via een taalpaspoort) in kaart te brengen (zie Onderwijs in Brussel is… inzicht verwerven in (meertalige) talige taalontwikkeling).

Leestip: Lightbown P. and Spada N. (2013). How languages are learned. Oxford University Press.