Rapport Brinckman en Urban Education

Ik lees het rapport vandaag vanuit een grootstedelijke bril en wil vanuit die invalshoek enkele urban education thema’s bespreken: omgaan met diversiteit, meertaligheid, ouderbetrokkenheid en armoede.

De 4 hoekstenen die in de inleiding naar voren worden geschoven, geven me alvast veel vertrouwen:

• Focus 1: zet in op de juiste leermogelijkheden van kinderen en jongeren. Heb aandacht voor het installeren van voldoende basiskennis. Gebruik hiervoor de juiste instructiemethoden.
• Focus 2: schenk aandacht aan de bijzondere leef- en leeromstandigheden van ALLE leerlingen, ook van kleuters, kinderen met een andere etnisch-culturele achtergrond, kinderen in het bijzonder onderwijs en kinderen in een kwetsbare opvoedingssituatie.
• Focus 3: erken de specifieke deskundigheid van de leerkracht en omkader hem/haar met de allergrootste zorg. Sterke leerkrachten maken het verschil. Zij kunnen leerlingen cognitief en emotioneel helpen groeien en zorgen voor een stijging van het onderwijsniveau – niet alleen op de klasvloer, maar ook in de internationale vergelijkende studies.
• Focus 4: geef voorrang aan een solide opleiding en voortdurende professionalisering van de leerkracht.

Diversiteit

Omgaan met diversiteit en differentiatie komen op verschillende plaatsen (soms expliciet, soms impliciet) terug in het rapport met een juiste focus op convergente differentiatie. Sommige groepen komen heel uitgebreid aan bod (bv. hoogbegaafde leerlingen) en andere groepen zijn eerder afwezig (bv. anderstalige nieuwkomers).

De vertaling naar een buitenschools remediëringsaanbod, cognitief homogene groepen of zittenblijven, roept toch wel wat vragen en zorgen op.

Verschillen tussen leerlingen zijn voor stadsleerkrachten één van hun grootste uitdagingen. Een verdere uitdieping van dit thema, met voldoende nuance, zou ongetwijfeld een meerwaarde zijn.

Meertaligheid

Het belang van de instructietaal wordt terecht verschillende keren in de verf gezet. Een visie op meertaligheid en talenonderwijs daarentegen is volledig afwezig in het rapport. We beschikken nochtans in Vlaanderen en internationaal over heel wat inzichten uit onderzoek over omgaan met talen en meertaligheid in onderwijs.

Het lijkt me zeker nuttig en nodig om het rapport te verrijken met deze inzichten die noodzakelijk zijn voor het onderwijs in Brussel.

Ouderbetrokkenheid

Terecht wordt de onderwijsondersteunende rol van ouders benoemd. Ouders zijn echter geen homogene groep. In grootstedelijk onderwijs is de ouderpopulatie superdivers.

Dit betekent dat verwachtingen ten aanzien van ouders gedifferentieerd en realistisch moeten blijven. Scholen met hun partners moeten bouwen aan educatief partnerschap met ouders en hebben ook een ouderondersteunende rol!

Armoede

Het thema armoede krijgt echt wel een belangrijke plaats met 7 adviezen die expliciet op het thema inzoomen: (1) Voldoende aandacht voor de impact van armoede op het leren en het naar school gaan; (2) Achterstand in de instructietaal aanpakken; (3) Wees alert voor stereotypering; (4) Aan kansarme kinderen hoge verwachtingen stellen; (5) SES-leerlingen hebben ook recht op een rijk inhoudelijk (cultureel en kunstzinnig) aanbod; (6) Investeren in de band tussen de school aan de ene kant en ECM- en kansarme kinderen en hun ouders aan de andere kant; (7) Versterk, monitor en structureer het GOK-beleid van de scholen.

Met de toename van kinderarmoede, zeker in stedelijke omgevingen, mis ik adviezen over de impact van financiële armoede op leerlingen en onderwijs, én een standpunt over schoolkosten in het secundair onderwijs.

Tenslotte…

Ik lees in het rapport iets té veel tegenstellingen, terwijl de waarheid vaak in het midden ligt of een en-en-verhaal is. Dus ik herhaal mijn oproep uit de inleiding: laat dit rapport vooral verbinden en onderwijsmensen rond de tafel brengen om ons onderwijs én onze leerkrachten op alle vlakken te herwaarderen.

Lees ook: meditatie in het rapport Brinckman.